Internist Ouderengeneeskunde

Een internist ouderengeneeskunde is een internist die zich richt op oudere patiënten met complexe problematiek. Het gaat vaak om multimorbiditeit, kwetsbaarheid en functieverlies. Ouderengeneeskunde is binnen de interne geneeskunde een erkende differentiatie. In de praktijk werkt deze arts vooral in het ziekenhuis en meestal in de tweede lijn.

Verschil met klinisch geriater en specialist ouderengeneeskunde

• Internist ouderengeneeskunde, een internist met differentiatie ouderengeneeskunde, vooral gericht op complexe interne problematiek bij ouderen in het ziekenhuis.
• Klinisch geriater, een apart medisch specialisme in het ziekenhuis met een brede geriatrische benadering, ook met aandacht voor functioneren en kwetsbaarheid.
• Specialist ouderengeneeskunde, een ander medisch specialisme, vooral werkzaam in verpleeghuizen en langdurige zorg.

De taken van een Internist Ouderengeneeskunde zijn onder meer:

De kern is integrale zorg voor oudere patiënten waarbij meerdere aandoeningen, medicatie en sociale en functionele problemen samenkomen. De arts kijkt niet alleen naar organen en diagnoses, maar ook naar functioneren, herstelpotentieel, doelen van de patiënt en haalbaarheid van behandelingen.

• Diagnostiek en behandeling van complexe interne problematiek bij ouderen, vaak met atypische presentatie van ziekte.
• Geriatrische syndromen herkennen en behandelen, zoals delier, vallen, immobiliteit, incontinentie, ondervoeding en polyfarmacie.
• Comprehensive geriatric assessment uitvoeren, dit is een brede beoordeling van somatiek, cognitie, stemming, mobiliteit, zelfredzaamheid en sociale context.
• Medicatiebeleid bij multimorbiditeit, inclusief stoppen, vervangen of versimpelen van medicatie wanneer risico en belasting te groot worden.
• Gezamenlijke besluitvorming met patiënt en naasten, met duidelijke afwegingen tussen levensverlenging, kwaliteit van leven en belastbaarheid.
• Behandeling op maat wanneer richtlijnen botsen door multimorbiditeit of kwetsbaarheid.
• Consultvoering voor andere afdelingen, bijvoorbeeld chirurgie, oncologie, cardiologie en neurologie, met focus op risico-inschatting en behandelkeuzes bij kwetsbare ouderen.
• Transmurale afstemming met huisarts, wijkverpleging, revalidatie, verpleeghuiszorg en palliatieve teams.

Kernactiviteiten in de dagelijkse praktijk

• Visite op klinische afdeling met oudere patiënten met meerdere diagnoses.
• Beoordeling van een oudere op de spoedeisende hulp, met besluit over opname, observatie of veilige terugkeer naar huis.
• Polikliniekbezoek met brede probleemanalyse, bijvoorbeeld geheugenklachten, duizeligheid en vallen, gewichtsverlies, vermoeidheid of functieverlies.
• Delierbeleid, inclusief opsporen van oorzaken zoals infectie, medicatie, dehydratie en pijn, en afstemming met verpleegkundigen en familie.
• Medicatiereview met klinisch farmacoloog of ziekenhuisapotheker, met prioriteit op middelen met hoge val en delierkans.
• Multidisciplinair overleg met verpleegkundigen, fysiotherapie, ergotherapie, diëtetiek, maatschappelijk werk, psychologie en geriatrieverpleegkundigen.
• Gesprekken over behandelgrenzen en advance care planning, inclusief reanimatiebeleid en ziekenhuisopnames in de laatste levensfase.
• Overdracht en coördinatie bij ontslag, met aandacht voor nazorg, hulpmiddelen, thuisveiligheid en vervolgbehandeling.

Waar werkt een Internist Ouderengeneeskunde

De meeste internisten ouderengeneeskunde werken in algemene ziekenhuizen en universitair medische centra. Het werk speelt zich af op afdelingen waar veel kwetsbare ouderen komen en waar complexiteit hoog is.

• Afdeling interne geneeskunde met focus op ouderen.
• Geriatrie en ouderengeneeskunde afdelingen of centra binnen het ziekenhuis.
• Polikliniek geriatrie en interne ouderengeneeskunde.
• Consultdienst voor andere specialismen.
• Soms ook in val en fractuurpreventie trajecten, geheugenpoli of perioperatieve zorgpaden voor kwetsbare ouderen.

Samenwerking met andere disciplines

Dit beroep draait om samenwerken, omdat problemen zelden met één interventie zijn opgelost.

• Medisch specialisten, zoals cardiologen, longartsen, neurologen, chirurgen, oncologen, anesthesiologen en SEH artsen.
• Verpleegkundigen en geriatrieverpleegkundigen, vaak sleutelrol in delierpreventie, mobilisatie en signalering.
• Paramedici, zoals fysiotherapie, ergotherapie en diëtetiek.
• Psychologie en psychiatrie, vooral bij cognitieve stoornissen, depressie, angst en gedragsproblemen.
• Ziekenhuisapotheker en klinisch farmacoloog, bij polyfarmacie en bijwerkingen.
• Huisarts en langdurige zorg, voor continuïteit na ontslag.

Wat verdient een Internist Ouderengeneeskunde

Het salaris hangt vooral af van trede, ervaring, werkgever en of iemand in loondienst of vrijgevestigd werkt. In ziekenhuizen vallen medisch specialisten in loondienst meestal onder de arbeidsvoorwaardenregeling medisch specialisten.

• Medisch specialist in loondienst, bruto per maand, peildatum 1 februari 2025, ongeveer € 8.356 tot € 14.504.
• Medisch specialist in loondienst, bruto per maand, peildatum 1 augustus 2026, ongeveer € 8.868 tot € 15.392.

Wie nog in opleiding is tot internist, verdient als aios op basis van de cao ziekenhuizen, bruto per maand bij 36 uur, per 1 augustus 2025 ongeveer € 4.450 bij 0 jaar tot € 5.812 bij 8 jaar.

Aantal werkzaam in Nederland

Er is geen aparte openbare telling voor internisten ouderengeneeskunde als eigen categorie, omdat het een differentiatie binnen interne geneeskunde is. De dichtstbijzijnde openbare cijfers gaan over artsen per specialisme.

• Artsen in inwendige geneeskunde, 2.515 in 2023.
• Artsen in klinische geriatrie, 400 in 2023.

Dit geeft context voor de schaal van het veld. Internisten ouderengeneeskunde vallen binnen de groep inwendige geneeskunde.

Welke opleiding heeft de Internist Ouderengeneeskunde gevolgd

• Vooropleiding middelbare school, vwo is de gebruikelijke route richting geneeskunde.
• Opleidingsniveau, wo.
• Toelating geneeskunde verloopt via selectie, met beperkte opleidingsplaatsen.

Hoe lang duurt de opleiding tot Internist Ouderengeneeskunde

Hieronder staat de meest voorkomende route, met de duur per stap.

• Vwo, 6 jaar.
• Geneeskunde, 6 jaar.
• Basisarts en ervaring als anios, duur verschilt, vaak 0 tot enkele jaren, dit is niet verplicht maar komt veel voor.
• Opleiding interne geneeskunde tot internist, nominale duur 6 jaar.
• Differentiatie ouderengeneeskunde binnen interne geneeskunde, meestal in jaar 5 en 6, duur 24 maanden.

Het opleidingsniveau van een Internist Ouderengeneeskunde is WO.

Enkele wetenswaardigheden over de Internist Ouderengeneeskunde

• Dit vakgebied groeit door vergrijzing en door toename van multimorbiditeit.
• Het werk vraagt vaak afwegingen tussen richtlijnzorg en zorg op maat, omdat standaardprotocollen bij kwetsbare ouderen niet altijd passen.
• Veel tijd gaat naar communicatie, omdat doelen van zorg en behandelgrenzen expliciet moeten worden besproken.
• Comprehensive geriatric assessment is een kerninstrument, met nadruk op functioneren en zelfredzaamheid.
• De samenwerking met klinische geriatrie is in veel ziekenhuizen nauw, teams zijn vaak gemengd.
• Er is veel overlap met klinische farmacologie door polyfarmacie en bijwerkingen bij ouderen.

Extra informatie over de Internist Ouderengeneeskunde

Andere benamingen:

• Internist ouderengeneeskunde.
• Internist interne ouderengeneeskunde.
• Internist geriatrie, dit wordt in de praktijk soms gebruikt, maar kan verwarring geven met klinische geriatrie.
• Internist met differentiatie ouderengeneeskunde.